Jak wybrać najlepszy krem na trądzik? Jakie powinien mieć właściwości?

Cera trądzikowa – czym się charakteryzuje i jakie ma potrzeby?

Trądzik pospolity jest jedną z najczęstszych chorób skóry, należącą do grupy dermatoz - czyli wszelkich schorzeń dotyczących skóry. Ma charakter przewlekły, zapalny i wieloczynnikowy, wpływając na wiele aspektów życia. Trądzik wpływa nie tylko na wygląd skóry, ale może też znacząco oddziaływać na sferę psychologiczną - u wielu osób obniża poczucie własnej wartości i komfort życia codziennego. Charakterystyczne zmiany chorobowe występują na obszarach bogatych w gruczoły łojowe, ale obejmują też mieszki włosowe. Do objawów należą:

• zaburzony proces rogowacenia naskórka,
• gromadzenie się zrogowaciałych komórek, co sprzyja powstawaniu zaskórników (są one pierwotnym wykwitem trądzikowym),
• łojotok (wytwarzanie nadmiernej ilości łoju),
• szybsza proliferacja Propionibacterium Acnes – bakterii naturalnie występującej na skórze, ale przy trądziku sprzyjającej powstawaniu zmian skórnych;
• krostki i wykwity zapalne oraz niezapalne, grudki i guzki,
• blizny (występują w późniejszym czasie)¹.

Badacze dokonują różnego rozróżnienia typów trądziku pospolitego pod względem nasilenia zmian. Można wyróżnić m.in. trądzik:

• trądzik zaskórnikowy (nazywany też trądzikiem młodzieńczym) – jedna z odmian tej dermatozy, pojawiająca się najczęściej w okresie dojrzewania. Zmiany występują głównie w strefie T (nos, czoło i broda), gdzie znajduje się najwięcej gruczołów łojowych. Charakterystyczne dla tego typu są zaskórniki zamknięte (z niewidocznymi ujściami mieszków łojowych) i otwarte (wypełnione utlenioną, przez co ciemniejszą, keratyną). Towarzyszy im nadmierne wydzielanie sebum. Skóra wymaga odpowiednio dobranej pielęgnacji, która obejmuje delikatne oczyszczanie i złuszczanie, przy jednoczesnym wsparciu naturalnej bariery hydrolipidowej, chroniącej przed utratą wody.
• krostkowy – odmiana trądziku młodzieńczego. Charakteryzuje się powstawaniem krost i guzków, które mogą zamienić się w stan zapalny i wypryski. Wzrasta ryzyko powstawania blizn potrądzikowych;
• grudkowo-krostkowy – cięższa postać trądziku, w której pojawiają się liczne stany zapalne (większe, czerwone, wyniosłe grudki i krostki). Zmiany pojawiają się nie tylko na twarzy, ale też na plecach i klatce piersiowej;
• ropowiczy – ciężka odmiana trądziku pospolitego. Oprócz zaskórników, krostek i grudek zauważa się występowanie zmian ropnych, torbieli, które po wygojeniu pozostawiają blizny;
• skupiony – typ trądziku charakterystyczny dla mężczyzn. Zmiany – nacieki i torbiele – występują na twarzy, w okolicach pach, pachwin i na pośladkach;
• bliznowaty – może występować z dwoma poprzednimi rodzajami trądziku pospolitego. Jest bardzo ciężkim typem tej dermatozy, po którym zostają blizny i bliznowce;
• piorunujący – bardzo ciężka odmiana, ale występuje rzadko, u chłopców w okolicach 15. roku życia. Może być wynikiem nieprawidłowego leczenia trądziku skupionego. Zmianom skórnym towarzyszą ogólne objawy, takie jak: podwyższona temperatura ciała, bóle stawowo-mięśniowe, osłabienie;
• wywołany – zawodowy, polekowy, kosmetyczny. Następuje w wyniku oddziaływania czynnika zewnętrznego, np. środka chemicznego;
• niemowlęcy – występuje rzadko pod wpływem hormonów matczynych lub po zastosowaniu niewłaściwej pielęgnacji. Zmiany zazwyczaj ustępują samoistnie;
• martwiczy – powiązany z bliznowatym, występujący rzadko. Zmiany obejmują owłosioną skórę głowy, na której pojawiają się zaskórniki, grudki, torbiele, krostki. Może dojść do martwicy i powstania blizny².

Odrębnym schorzeniem jest trądzik różowaty - przewlekła i nawrotowa dermatoza, która dotyka ok. 5% osób na całym świecie. W przeciwieństwie do trądziku pospolitego, występuje głównie u osób ze skórą wrażliwą i naczyniową, a nie tłustą czy mieszaną. Objawy dotyczą przede wszystkim twarzy: policzków, nosa, czoła, brody. Pojawiają się na nich zaczerwienienia, rumień, grudki, krosty oraz teleangiektazje (pajączki). W jego obrębie wyróżnia się podtypy: grudkowo-krostkowy, z teleangiektazjami, przerostowy i oczny.

Trądzik różowaty występuje zazwyczaj u osób pomiędzy 30. a 50. rokiem życia. Znaczenie mają tutaj czynniki genetyczne, zaburzenia układu odpornościowego, zmniejszona różnorodność mikrobiomu skóry, a zmiany mogą nasilać czynniki zewnętrzne (ekspozycja na promieniowanie UV, zmiany temperatury, wysiłek fizyczny, niewłaściwa dieta, alkohol)³.

Czytaj więcej: Jak pielęgnować skórę z trądzikiem różowatym? 

Największy poziom zapadalności na trądzik pospolity obserwuje się w okresie dojrzewania, ale choroba ta może też rozwijać się wcześniej lub utrzymywać się w dorosłości. Według badań, na częstotliwość nie ma wpływu płeć: mężczyźni chorują tak często jak kobiety, ale objawy mogą u nich przyjmować ostrzejszy charakter. Przyczyny są wieloaspektowe i są związane głównie z: genetyką, aktywnością hormonów, obecnością bakterii, pracą gruczołów łojowych i właściwościami mieszków włosowych. Celem leczenia jest zatrzymanie nadmiernego rogowacenia i ustabilizowanie wydzielania łoju⁴.

Co jest dobre na trądzik? Jak dbać o cerę trądzikową?

Według najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, właściwy dobór dermokosmetyków jest kluczowy w pielęgnacji skóry trądzikowej. Podstawą jest stosowanie preparatów o fizjologicznym pH (między 4,7 a 5,75), które nie zawierają mydła, a wykorzystują łagodne substancje powierzchniowo czynne. Formuły powinny być lekkie - w postaci żeli, delikatnych emulsji lub serum, aby nie obciążać skóry i nie zatykać porów (działanie niekomedogenne).

Dermokosmetyki stosowane w trądziku powinny łączyć kilka kluczowych funkcji. Z jednej strony mają za zadanie delikatnie złuszczać martwe komórki naskórka i kontrolować wydzielanie sebum, z drugiej - chronić i wzmacniać barierę naskórkową oraz regulować mikrobiom skóry. Bardzo ważne jest też ich działanie łagodzące, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego nawilżenia.

Aby osiągnąć te cele, w dermokosmetykach stosuje się szereg substancji aktywnych. Do najważniejszych należą kwasy złuszczające (salicylowy, glikolowy, LHA), składniki regulujące (niacynamid, cynk) oraz substancje nawilżające (pantenol, gliceryna, ceramidy). Szczególną rolę odgrywają też nowoczesne składniki regulujące mikrobiom skóry, takie jak Phylobioma czy Aqua Posae Filiformis, które pomagają przywrócić prawidłową równowagę mikrobiologiczną skóry.

Niezbędnym elementem pielęgnacji jest również codzienna fotoprotekcja. PTD podkreśla, że stosowanie filtrów przeciwsłonecznych zapobiega powstawaniu przebarwień pozapalnych i wspomaga proces leczenia. Należy wybierać preparaty z wysoką ochroną przed promieniowaniem UVA/UVB, w lekkich formułach dostosowanych do skóry trądzikowej.

Co istotne, dermokosmetyki mogą być stosowane na różnych etapach terapii przeciwtrądzikowej - zarówno jako samodzielne leczenie w łagodnych przypadkach, jak i wsparcie standardowej terapii dermatologicznej. Pomagają wtedy zmniejszyć działania niepożądane leków i zapobiegają nawrotom zmian. Kluczowe jest unikanie potencjalnych alergenów, takich jak konserwanty, substancje zapachowe czy barwniki, które mogłyby dodatkowo podrażniać skórę.

Warto zadbać w szczególności o higienę i pielęgnację, ale też z troską i łagodnością traktować skórę. Występuje bowiem również typ trądziku związany z tendencją do drapania i wyciskania zmian, co może prowadzić do powstawania otwartych ran i głębokich blizn. W leczeniu trądziku stosuje się pod kontrolą dermatologa silniejsze substancje, takie jak np. antybiotyki, retinoidy, nadtlenek benzoilu, kwas azelainowy. Taka terapia może również podrażniać i wysuszać cerę, dlatego będzie ona wymagała stworzenia wspierającej rutyny pielęgnacyjnej.

Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, właściwa pielęgnacja skóry jest jednym z kluczowych elementów w leczeniu trądziku. Specjaliści podkreślają, że samo leczenie dermatologiczne nie zawsze przynosi optymalne efekty terapeutyczne, a czasem może wywoływać podrażnienia skóry. Dlatego szczególnie ważne jest stosowanie odpowiednio dobranych dermokosmetyków.

Dermokosmetyki pełnią kilka istotnych funkcji w terapii przeciwtrądzikowej:

• minimalizują działania niepożądane leków przeciwtrądzikowych,
• poprawiają skuteczność innych metod terapii,
• chronią przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych (ekspozom),
• mogą być stosowane w monoterapii w łagodnych przypadkach lub jako terapia podtrzymująca.  

Czytaj więcej: KULTOWE dermokosmetyki EFFACLAR do cery tłustej i skłonnej do trądziku w ulepszonych formułach!

Oprócz odpowiedniej pielęgnacji znaczenie będzie miała też dieta i zdrowy styl życia. Jadłospis osoby z cerą trądzikową powinien być bogaty w źródła białka oraz witaminy i minerały. Należy ograniczyć tłuszcze i węglowodany. Dobrze sprawdzą się też produkty określane jako antyoksydanty. Niektóre potrawy i składniki diety mogą z kolei pogarszać stan skóry. Będą to np.: alkohol, czekolada, orzechy, ostre przyprawy, produkty wysokoprzetworzone. Do codziennej rutyny należy też dodać higienę snu oraz wprowadzić techniki radzenia sobie ze stresem.

Czytaj więcej: Dieta na trądzik – co jeść, a czego unikać?

Najlepszy krem na trądzik – jaki powinien być?

Idealny krem na trądzik powinien być lekki, niekomedogenny i zawierać składniki, które pomagają walczyć z wypryskami oraz regulować wydzielanie sebum. Powinien również nawilżać skórę, aby zapobiegać przesuszeniu, które może nasilać objawy trądziku. Odwodniona skóra z zaburzonym mikrobiomem i płaszczem hydrolipidowym będzie broniła się przed nadmiernym przesuszeniem, produkując sebum, a to zaostrzy stan chorobowy i doprowadzi do powstawania kolejnych zmian zapalnych.

Z drugiej strony krem nawilżający na trądzik nie powinien być też zbyt tłusty. Zalecane są lekkie, ale skuteczne formuły, najlepiej oparte na nowych technologiach, wspierających terapię dermatologiczną i silnymi substancjami aktywnymi, np. retinolem czy kwasami. Szczególnie ważna będzie więc przebadana formuła zawierająca odpowiednie składniki regulujące wydzielanie sebum i wspierające naturalną barierę ochronną. W przypadku nadwrażliwości skóry warto unikać kremów ze składnikami wysuszającymi, z barwnikami, konserwantami, substancjami zapachowymi.

Jakich składników aktywnych szukać w kremie na trądzik?

Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami i badaniami klinicznymi, w kosmetykach do pielęgnacji cery trądzikowej warto zwrócić uwagę na następujące składniki aktywne:

• Phylobioma - innowacyjny składnik pozyskiwany z owocni niedojrzałych granatów, o udowodnionym klinicznie wielokierunkowym działaniu. Wyróżnia się tym, że działa na cztery główne mechanizmy powstawania trądziku: reguluje aktywność gruczołów łojowych, kontroluje nadmierne rogowacenie, modyfikuje mikrobiotę oraz zmniejsza podrażnienia.  Co istotne, selektywnie hamuje namnażanie się filotypu IA1 bakterii C. acnes, kluczowego w rozwoju zmian trądzikowych, zachowując przy tym prawidłową florę bakteryjną skóry.
• Niacynamid (witamina B3) - wykazuje wszechstronne działanie w pielęgnacji skóry trądzikowej: przeciwłojotokowe i przeciwutleniające. W stężeniu 2-4% jest bardzo dobrze tolerowany i nie powoduje działań niepożądanych. Dodatkowo pomaga zapobiegać powstawaniu przebarwień pozapalnych i poprawia nawilżenie skóry.
• Aqua Posae Filiformis - to lizat bakterii Vitreoscilla filiformis hodowanych na podłożu wzbogaconym wodą termalną z La Roche-Posay. Dzięki zawartości selenu i strontu jako katalizatorów enzymatycznych, składnik ten wzmacnia barierę naskórkową.
• Pantenol (witamina B5) - składnik o udowodnionym działaniu nawilżającym i łagodzącym. Pomaga w utrzymaniu prawidłowego nawilżenia warstwy rogowej naskórka, zmniejsza TEWL (przeznaskórkową utratę wody) oraz łagodzi podrażnienia takie jak suchość, szorstkość i wynikające z nich łuszczenie się, świąd i rumień.
• Kwas lipohydroksylowy (LHA) - pochodna kwasu salicylowego o unikalnych właściwościach. Dzięki swojej strukturze wykazuje wolniejszą i bardziej kontrolowaną penetrację niż kwas salicylowy, co sprawia, że jest lepiej tolerowany przez skórę. Jego lipofilowy charakter zapewnia skuteczne działanie komedolityczne, a jednocześnie stymuluje produkcję kolagenu i elastyny.

W preparatach na trądzik kluczowe jest też stosowanie odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej, szczególnie że wiele składników aktywnych może uwrażliwiać skórę na promieniowanie UV. Równie istotne jest zwrócenie uwagi na składniki chroniące i odbudowujące barierę naskórkową, takie jak ceramidy czy gliceryna, które pomagają przywrócić prawidłowe funkcjonowanie skóry i zapobiegają podrażnieniom związanym z leczeniem.

Kremy do skóry skłonnej do trądziku od La Roche-Posay

La Roche-Posay Effaclar to specjalistyczna linia pielęgnacyjna do skóry tłustej i problematycznej, w której znajdziemy wiele kosmetyków, które możemy dopasować do indywidualnych preferencji oraz potrzeb skóry, aby ułożyć pełną pielęgnację. Wśród kremów na trądzik wyróżniamy:

• kojący krem nawilżający przeciw niedoskonałościom La Roche-Posay Effaclar H ISO-BIOME Krem, który dba o zachowanie równowagi mikrobiomu skóry, redukuje niedoskonałości oraz przebarwienia po trądziku. Jest dobrym wsparciem podczas kuracji przeciwtrądzikowej, bo natychmiastowo i intensywnie nawilża i koi skórę przez 48 godzin, co zostało potwierdzone testem instrumentalnym. Osoby stosujące ten krem do cery trądzikowej stwierdziły widoczne zmniejszenie niedoskonałości o 49%⁵. Znajdziemy w nim: niacynamid, pantenol i Aqua Posae Filiformis. Kosmetyk ten będzie dobrą podstawą pielęgnacji;

• specjalistyczny krem La Roche-Posay Effaclar Duo+M o trzech mechanizmach działania wspomaga kompleksową pielęgnację skóry z tendencją do niedoskonałości. Jego formuła ze składnikami takimi jak Philobioma, Procerad™ i niacynamid, pomaga regulować pracę gruczołów łojowych i wspiera naturalną odnowę naskórka. Badania wykazały, że działa już po 8 godzinach⁶ od aplikacji. Można go stosować już od 10. roku życia, więc będzie to też krem na trądzik młodzieńczy;

• przy problemach z nadmiernym wydzielaniem sebum skutecznie zadziała seboregulujący krem przeciw błyszczeniu skóry, zmniejszający pory La Roche-Posay Effaclar Mat. Zalecany jest do skóry tłustej, u której jest ryzyko nawrotu trądziku. Mimo matowienia zapewnia odpowiedni poziom nawilżenia. Sprawdza się też pod makijaż. W formule znajdziemy: Sebulyse, kwas LHA, a dodatkowo perlit i mikrokuleczki, które wchłaniają nadmiar sebum i wilgoci;

• jeśli chcemy połączyć pielęgnację cery trądzikowej z ochroną przeciwsłoneczną, dobrze sprawdzi się krem La Roche-Posay Effaclar Duo (+) SPF 30 oparty na technologii XL-Protect przeciw promieniowaniu UVA, UVB oraz zanieczyszczeniom. Działa nie tylko ochronnie, ale też ma wszystkie zalety kremu Effaclar, czyli redukuje niedoskonałości, wygładza i matowi skórę. W składzie znajdziemy ponownie Procerad™ i niacynamid;

• tonujący krem zwalczający niedoskonałości, zatkane pory i przebarwienia potrądzikowe La Roche-Posay Effaclar Duo (+) Unifiant, który przeciwdziała też nawrotom tej dermatozy. Dzięki niemu można osiągnąć natychmiastowy efekt tonowania kolorytu skóry, który może być nierównomierny. Krem tuszuje zaczerwienienia i plamy, a jednocześnie pielęgnuje. Będzie więc doskonałą bazą dla makijażu. Jego formuła nie jest tłusta, ma właściwości nawilżające i matujące. Formuła opiera się na wspomnianych już składnikach aktywnych: Aqua Posae Filiformis, Proceradzie™, a dodatkowo lekkich, naturalnych i oczyszczonych pigmentach. 90% badanych osób potwierdziło, że krem działa skutecznie i nie obciąża skóry tłustej z niedoskonałościami⁷.

Rutyna pielęgnacyjna skóry skłonnej do trądziku

 Skuteczna pielęgnacja skóry trądzikowej to nie tylko stosowanie przeznaczonego do niej kremu. Szczególnie ważne będzie oczyszczanie – delikatne, pozwalające na zachowanie równowagi mikrobiomu. Przyda się też silna ochrona przeciwsłoneczna. Jak więc powinna wyglądać codzienna pielęgnacja cery trądzikowej krok po kroku?

Krok 1. Skuteczne, ale delikatne oczyszczanie

Rano i wieczorem najlepiej zastosować żel oczyszczający do cery trądzikowej, np. ten o ulepszonej formule La Roche-Posay Effaclar, który stał się już kosmetykiem kultowym. Może być stosowany nawet przy skórze wrażliwej, bo zapewnia łagodne, ale skuteczne oczyszczanie skóry każdego dnia. Ważne, że utrzymuje prawidłowe pH, a więc nie zaburza mikrobiomu i płaszcza hydrolipidowego. Usuwa zanieczyszczenia, jakie zgromadziły się na skórze w ciągu dnia i w trakcie nocy oraz nadmiar sebum. W formule znajdziemy Phylobiomę, cynk i wodę termalną La Roche-Posay. W badaniu konsumenckim 98% osób potwierdziło, że żel ten natychmiastowo łagodnie oczyszcza⁸. Warto pamiętać, aby podczas stosowania nie pocierać zbyt mocno skóry, nie drapać. Kosmetyk zadziała nowoczesną formułą, niepotrzebne będzie usuwanie zanieczyszczeń mechanicznie.

Krok 2. Redukcja niedoskonałości, wsparcie bariery hydrolipidowej i nawilżenie

Następnym krokiem będzie aplikacja kremu nawilżającego do cery trądzikowej, np. z linii Effaclar od La Roche-Posay. Będzie on podstawą świadomej pielęgnacji.

Krok 3. Ochrona przeciwsłoneczna

Jeśli nie zdecydujemy się na krem pielęgnacyjny z filtrem, powinniśmy jeszcze wybrać kosmetyk z wysokim SPF, np. La Roche-Posay Anthelios UVMune 400 Oil Control Fluid SPF 50+, który zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVB, UVA i długim UVA. Jego formuła została przebadana pod kontrolą dermatologiczną i jest przeznaczona dla skóry tłustej, mieszanej i trądzikowej. Krem zapewnia 12 godzin matowienia⁹, jest lekki i nietłusty. Nie będzie więc pogarszał stanu cery trądzikowej, a zabezpieczy ją przed słońcem. Zawiera matujące cząsteczki Airlicium™ oraz najskuteczniejszy filtr UV* – Mexoryl 400 (do jego powstania doprowadziło aż 10 lat badań klinicznych).

_{*Przed najbardziej szkodliwymi promieniami ultradługimi UVA do 400nm.}

Podsumowanie

Trądzik to popularna choroba skóry, z którą mierzą się osoby młode, ale też dorośli. Chociaż nie jest niebezpieczna, może znacznie obniżać komfort życia osoby chorej. Niewłaściwy dobór kosmetyków i zabiegów oraz leczenie z wykorzystaniem silnych substancji aktywnych jeszcze bardziej narusza wrażliwą barierę hydrolipidową i może prowadzić do przesuszenia skóry. Niektóre nawyki, np. agresywne oczyszczanie, drapanie, pocieranie, wyciskanie krostek i zaskórników, może doprowadzić także do zaostrzenia objawów. Dlatego konieczne będzie wypracowanie codziennej rutyny pielęgnacyjnej opartej na delikatnym, ale skutecznym oczyszczaniu, wsparciu nawilżenia i działaniu antybakteryjnym, regulacji sebum oraz ochronie przeciwsłonecznej (promieniowanie UV pogarsza kondycję skóry). Do codziennego stosowania doskonale nadają się dermokosmetyki La Roche-Posay z linii Effaclar przeznaczonej do cery trądzikowej i tłustej. Formuły zawierają nowoczesne składniki aktywne: kojący Philobiom, opatentowany ceramid Procerad™, niacynamid regulujący wydzielanie sebum oraz unikalną prebiotyczną frakcję Aqua Posae Filiformis, która wspomaga wzmacnianie bariery hydrolipidowej skóry. Do rutyny warto też włączyć krem SPF z linii La Roche-Posay Anthelios, który zawiera najskuteczniejszy Mexoryl 400, chroniący przed szerokim pasmem fal promieniowania UVA i UVB.

Tekst został zweryfikowany przez mgr inż. Magdalenę Kaczanowicz.

Za deklaracje marketingowe odpowiada La Roche-Posay.

Mgr inż. Magdalena Kaczanowicz, chemik i technolog kosmetyczny