Co to jest sebum?

Niemal w dowolnej sytuacji, kiedy delikatnie przesuniemy opuszkami palców po skórze twarzy, wyczujemy na nich nieco lepką, tłustawą warstwę. Jest to właśnie sebum, które naturalnie występuje na powierzchni skóry. Co istotne, dotyczy to nie tylko twarzy. Gruczoły łojowe odpowiedzialne za produkowanie sebum mieszczą się na całym naszym ciele – wyjątkiem są podeszwy stóp oraz wewnętrzna część dłoni.

Nie da się jednak ukryć, że najwięcej gruczołów łojowych znajduje się właśnie w obrębie twarzy, ale także skóry głowy, pleców czy na klatce piersiowej. Najmniej – na przedramionach oraz na kolanach. Mimo to w ciągu roku powstaje nawet ponad 10 kilogramów łoju. Produkowany przez gruczoły łojowe wydostaje się na powierzchnię skóry poprzez mieszki włosowe.

Pod względem składu sebum to mieszanka lipidów, w tym glicerydów (tłuszczów), skwalenu, cholesterolu oraz wosków. Za jego wydzielanie odpowiada pochodna testosteronu, czyli DHT (dihydrotestosteron).

Jak powstaje sebum na twarzy?

Jak już sobie powiedzieliśmy, produkcja łoju odbywa się w gruczołach łojowych, które są rozmieszczone na całym naszym ciele. W przypadku twarzy jest ich szczególnie dużo, z czego największą ilość łoju obserwujemy z reguły w tzw. strefie T, czyli na czole, nosie oraz policzkach. Sebum jest wydzielane do mieszka włosowego, a stamtąd przedostaje się na powierzchnię skóry.

Będąc już na powierzchni skóry, sebum miesza się z potem i komórkami martwego naskórka, który złuszcza się w sposób naturalny w obrębie warstwy rogowej. Wówczas tłuszcze, będące istotnym składnikiem łoju, ulegają rozkładowi i przekształcają się w kwasy tłuszczowe oraz glicerynę. Sebum na twarzy przyjmuje lekko kwaśny odczyn pH.

Przyjmuje się, że w przypadku dorosłego człowieka ilość produkowanego łoju wynosi około 2 gram dziennie. Zdarza się jednak, że dochodzi do zjawiska zwanego nadprodukcją sebum, w efekcie czego łoju jest zdecydowanie więcej i staje się on widoczny nawet gołym okiem.

Czemu służy produkcja sebum?

Wiedząc, co to jest sebum na twarzy, z pewnością zdajemy sobie sprawę z tego, że nie jest to coś, czego należy się obawiać. Wprost przeciwnie – łój pełni bardzo istotną funkcję i jest niezbędnym elementem do zachowania właściwej równowagi w skórze.

Przede wszystkim sebum to bardzo istotna część płaszcza hydrolipidowego skóry, czyli jej naturalnej bariery chroniącej przed czynnikami zewnętrznymi. To dzięki temu skóra może chronić się m.in. przed mrozem, wiatrem, zmianami temperatury, ale także bakteriami, wirusami czy grzybami. Codziennemu funkcjonowaniu skóry zagraża niestety wiele zewnętrznych „agresorów”, a warstwa hydrolipidowa, w tym łój skórny, mają za zadanie ograniczyć negatywne skutki tych czynników.

Ponadto sebum odpowiada za:

• ochronę skóry przed wysuszaniem;
• działanie antyoksydacyjne i antybakteryjne;
• ochronę przed utratą elastyczności i jędrności skóry;
• utrzymywanie właściwego poziomu pH skóry.

W określonych warunkach produkcja sebum wzrasta, by wzmocnić naturalne funkcje ochronne skóry. Na pracę gruczołów łojowych wpływa bezpośrednio wiele różnych czynników. I chociaż taki nadmiar sebum może być dla nas uciążliwy – wielu z nas, szczególnie posiadaczy cery tłustej, traktuje tę substancję niemal jak wroga – to w rzeczywistości jego obecność jest bardzo ważna.

Oczywiście nie oznacza to, że przy wzmożonej produkcji sebum nie powinniśmy reagować. Warto dowiedzieć się, co powoduje nadmierne świecenie skóry i skąd się bierze duża ilość łoju na naszej twarzy.

Kiedy możemy mówić o nadmiarze sebum?

Nadmiar sebum na twarzy bywa też nazywany po prostu łojotokiem. Wbrew pozorom jest to dość częste zjawisko, które najczęściej przytrafia się osobom z cerą tłustą, mieszaną lub trądzikową, choć oczywiście nie jest to reguła. Przykładowo w przypadku skóry suchej również może wystąpić nadmierna produkcja sebum, ponieważ, ze względu na brak odpowiedniego poziomu nawilżenia, cera się broni i wytwarza więcej łoju, by natłuścić skórę.

Wzmożoną pracę gruczołów łojowych stosunkowo łatwo rozpoznać. Jest to wspomniane już świecenie się i błyszczenie skóry, która w dotyku staje się tłusta i lepka. Nadmierne sebum na twarzy jest widoczne najczęściej we wspomnianej już strefie T, choć może dotyczyć także innych obszarów skóry. Jest to przede wszystkim objaw typowy dla cery tłustej i mieszanej, które nawet po wykorzystaniu kosmetyków o właściwościach matujących wyświecają się po zaledwie kilku godzinach.

Niestety nadprodukcja sebum wiąże się z innymi symptomami. Bardzo często widoczne są rozszerzone pory, które trudno jest zakamuflować chociażby makijażem. Oprócz tego nadmiar sebum na twarzy to idealna pożywka dla bakterii bytujących na naszej skórze. W związku z tym mogą się pojawić stany zapalne, ponieważ ujścia mieszków łojowo-włosowych zostają zatkane przez mieszankę sebum, potu i innych zanieczyszczeń. Efektem w pierwszej kolejności stają się zaskórniki, które z czasem mogą przekształcić się w poważniejsze i zarazem trudniejsze do usunięcia niedoskonałości.

Jeżeli więc w ostatnim czasie zauważamy, że nasza skóra i włosy przetłuszczają się znacznie szybciej, warto zastanowić się, jak pielęgnować skórę w taki sposób, aby zahamować nadprodukcję sebum i przywrócić cerze naturalną równowagę. Z łojem skórnym nie musimy walczyć w stu procentach – chodzi tutaj o wyrównanie jego ilości i sprawienie, że skóra zyska zdrowy blask, który nie wynika z przetłuszczania się, a po prostu z jej dobrej kondycji.

Co powoduje nadmierną produkcję sebum?

Co to sebum, wszyscy wiemy. Z pewnością także wielu z nas jest w stanie rozpoznać, kiedy występuje nadmiar sebum. Przyczyny tego zjawiska mogą być natomiast różnorodne. Żeby dobrać odpowiednie produkty i zacząć dbać o skórę we właściwy sposób, warto jest poznać czynniki, które mogą wywoływać łojotok. A zatem: co powoduje nadmierne wydzielanie sebum?

Bardzo często nadmiar sebum posiada podłoże genetyczne. Uwarunkowania genetyczne to jeden z najistotniejszych elementów, które mogą wpływać na wygląd i stan naszej skóry. Jeżeli nasi rodzice czy dziadkowie także zmagali się z silnie przetłuszczającą się cerą, istnieje niestety wysokie prawdopodobieństwo, że nas również dotknie ten problem.

Nie bez znaczenia jest oczywiście również gospodarka hormonalna. Do tzw. burzy hormonów dochodzi m.in. w okresie dojrzewania, czego wynikiem bardzo często jest trądzik i wszelkie zmiany skórne. Hormony, takie jak progesteron i estrogen, ale też nadmiar testosteronu i androstendiolu, zaburzają pracę gruczołów łojowych.

Równie istotny jest kontakt z czynnikami zewnętrznymi. Wpływ na produkcję sebum ma m.in. temperatura otoczenia (ilość łoju wzrasta w cieplejszych miesiącach), ale też drobne uszkodzenia mechaniczne. Tarcie skóry może powodować, że gruczoły łojowe zaczną pracować ze zdwojoną siłą.

Nie sposób nie wspomnieć również o tym, jakie znaczenie ma prawidłowa pielęgnacja. To, jakie kosmetyki stosujemy na co dzień, w dużej mierze decyduje o kondycji naszej cery. Niewłaściwa pielęgnacja może spowodować, że zamiast poradzić sobie z problemem, jeszcze bardziej go pogłębimy. Przykładowo częste stosowanie zbyt silnych detergentów do oczyszczania twarzy może naruszyć jej barierę hydrolipidową. W takich wypadkach pojawia się nadmiar sebum w strefie T, jak i na całej twarzy, ponieważ skóra w ten sposób się broni.

Poszukując rozwiązań na to, jak ograniczyć sebum, dobrze jest także zwrócić uwagę na swoje codzienne nawyki, w tym dietę. Większą ilość łoju może powodować chociażby niedobór witamin A, B2 i B6.

Jak zmniejszyć produkcję sebum?

Dobra wiadomość jest taka, że nadmiar sebum na nosie lub na innych częściach twarzy jesteśmy w stanie zredukować, stosując właściwą pielęgnację. Oczywiście może się zdarzyć, że nadmiar sebum u mężczyzn i kobiet wywoła konieczność uzyskania profesjonalnej pomocy. Przykładowo śmierdzące sebum i ogólnie nieprzyjemny zapach naszego ciała może świadczyć o chorobie lub poważniejszych zaburzeniach flory bakteryjnej na skórze. W takim wypadku najlepiej będzie udać się do wykwalifikowanego dermatologa.

Jak wspomnieliśmy, nieodpowiednia pielęgnacja jest jedną z głównych przyczyn łojotoku. Dlatego też powinniśmy poświęcić nieco czasu na to, by ułożyć odpowiednią rutynę pielęgnacyjną dla swojej skóry. Każdy z jej etapów jest bardzo istotny i nie należy o tym zapominać.

By ograniczyć wydzielanie sebum, należy m.in. zadbać o dokładny demakijaż. Resztki podkładu, pudru czy innych kosmetyków kolorowych mogą zatykać pory i ujścia gruczołów łojowych. Później koniecznie trzeba dodatkowo skórę oczyścić. Sięgnijmy zatem po żel lub piankę o działaniu oczyszczającym, by skrupulatnie usunąć z powierzchni twarzy wszelkie zanieczyszczenia. Co ważne: oczyszczanie powinno mieć miejsce dwa razy dziennie, tj. rano i wieczorem.

W żadnym wypadku nie warto pomijać kroku, jakim jest tonizacja. Przemycie skóry tonikiem pozwoli na wyrównanie jej pH i dodatkowe odświeżenie. Dzięki temu cera będzie gotowa na przyjęcie składników aktywnych zawartych w kremach czy balsamach.

No właśnie: kremy. Chociaż przetłuszczająca się cera może u nas powodować potrzebę jak najsilniejszego jej zmatowienia, absolutnie nie powinniśmy pomijać nawilżania. To właśnie niedostateczny poziom nawodnienia powoduje, że gruczoły łojowe pracują ze zdwojoną siłą. Lekki, ale skuteczny krem nawilżający do twarzy będzie zatem nieocenioną pomocą.

Kosmetyki na nadmiar sebum

Jak zmniejszyć sebum na twarzy? Kluczem jest dopasowanie właściwych kosmetyków. W ofercie marki La Roche-Posay znalazło się wiele produktów, za sprawą których Twoja skóra z każdym kolejnym dniem będzie prezentowała się coraz lepiej.

W trakcie demakijażu możemy sięgnąć po płyn micelarny Effaclar Ultra. Z jego pomocą sprawnie usuniemy makijaż, zanieczyszczenia i właśnie nadmiar sebum. W składzie znalazł się kojący cynk, nawilżająca gliceryna oraz łagodząca woda termalna La Roche-Posay. Delikatna formuła nie wysusza skóry i nie zaburza jej naturalnego pH, a jednocześnie bez żadnych problemów oczyszcza pory i sprawia, że cera jest czysta, miękka i odświeżona.

Jako drugi krok w oczyszczaniu twarzy proponujemy żel oczyszczający Effaclar. Jest przeznaczony dla skóry tłustej, wrażliwej oraz ze skłonnością do niedoskonałości. To produkt hipoalergiczny i niekomedogenny, który posiada delikatne, a zarazem bardzo skuteczne działanie. Formuła o fizjologicznym pH doskonale oczyszcza i przy okazji minimalizuje efekt nieestetycznego błyszczenia się skóry, za który odpowiada produkowany w nadmiarze łój skórny.

Jak już wspominaliśmy, prawidłowa pielęgnacja to także tonizacja. Tutaj możemy zaoferować tonik złuszczający Effaclar. Znakomicie oczyszcza skórę, redukuje widoczność zaskórników, a przy tym delikatnie złuszcza martwy naskórek, co również jest bardzo istotne, jeżeli zmagamy się z nadmiarem sebum i zatkanymi porami. Za działanie złuszczające odpowiada obecny w składzie kwas salicylowy, który jest bezpieczny dla wielu rodzajów skóry.

W zakresie nawilżania mamy dwie propozycje. Pierwszą z nich jest krem matujący Effaclar Mat, który jednocześnie nawilża, a przy tym kontroluje wydzielanie sebum. Dzięki niemu możemy zmniejszyć efekt błyszczenia się skóry, a przy tym zmniejszyć rozszerzone pory. Jego skuteczne działanie to m.in. zasługa składnika Sebulyse, który pozwala na osiągnięcie efektu matu i ściągnięcie porów. Dzięki temu skóra wygląda na gładszą, jednolitą i zdrowszą.

Świetnym rozwiązaniem będzie również krem do cery tłustej Effaclar K(+). Jego formuła to połączenie złuszczających kwasów LHA, witaminy E, karnozyny i airlicium. Tym sposobem krem przeciwdziała świeceniu się skóry nawet do 8 godzin, a oprócz tego wykazuje działanie antyoksydacyjne. Lekka, żelowa konsystencja nie obciąża cery i bardzo szybko się wchłania, w związku z czym krem ten może stanowić doskonałą bazę pod makijaż.

Nadmiar sebum na twarzy – domowe sposoby

Jeżeli sprawdzoną pielęgnację chcemy uzupełnić o dodatkowe metody na zmniejszenie łojotoku, to poniżej przedstawiamy kilka wskazówek. Co hamuje wydzielanie sebum i sprawia, że skóra prezentuje się lepiej?

• By dodatkowo nawilżyć i odświeżyć skórę, stosuj domowe maseczki w postaci plastrów świeżego ogórka.
• Pij napary z szałwii i pokrzywy, które mają działanie detoksykujące i wspomagają oczyszczanie organizmu.
• Zwróć uwagę na dietę. Zadbaj o to, aby w Twoim jadłospisie znalazły się produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe.
• Przed wykonaniem peelingu zafunduj swojej skórze kąpiel parową. Gorąca para wodna delikatnie rozszerzy pory, wobec czego łatwiej będzie je później oczyścić.

Niedobór sebum – objawy i skutki

Zdecydowanie częściej mówi się o tym, jak uregulować nadmierne wydzielanie łoju, tymczasem nie brakuje sytuacji, kiedy zmagamy się z jego niedostateczną ilością. Jest to częste zjawisko chociażby w przypadku cery dojrzałej, z widocznymi oznakami starzenia się. Wraz z wiekiem skóra traci swoją jędrność, a produkcja takich substancji jak kwas hialuronowy czy kolagen w organizmie wyraźnie spada. Z mniejszą intensywnością pracują też gruczoły łojowe.

Co się dzieje, gdy produkcja łoju jest zmniejszona? Skóra może stać się wiotka i cienka. Łatwiej o przesuszenia, a przez to także o podrażnienia i uszkodzenia mechaniczne. Skutkiem tego działanie czynników zewnętrznych będzie bardziej szkodliwe, co może powodować uczucie ściągnięcia, pieczenia i ogólny dyskomfort.

Dlatego właśnie tak ważne jest dbanie o to, by produkcja sebum przebiegała prawidłowo i wspierała procesy, jakie zachodzą w codziennym funkcjonowaniu skóry. Jeżeli łoju jest zbyt mało, nasza pielęgnacja powinna opierać się m.in. na produktach uzupełniających poziom lipidów, wzmacniających i natłuszczających.

Regulacja sebum na co dzień

Niezależnie od tego, czy doskwiera nam nadmierna produkcja sebum, czy też jej niedobór, pamiętajmy o tym, by każdego dnia troszczyć się o prawidłowe działanie płaszcza hydrolipidowego skóry. Pamiętajmy o tym, żeby:

• nie pocierać twarzy ani w trakcie aplikowania kosmetyku, ani w trakcie jej osuszania. Tarcie ręcznikiem po skórze może powodować podrażnienia;
• unikać produktów zawierających alkohol etylowy, mydło i jego pochodne – to składniki silnie wysuszające skórę, które mogą skutkować zaburzeniem produkcji sebum;
• stosować ochronę przeciwsłoneczną przez cały rok, nie tylko w okresie letnim;
• dopasowywać pielęgnację do typu cery – przykładowo skóra tłusta nie polubi się z kremami o gęstej formule, która z kolei może przypaść do gustu skórze suchej;
• regularnie zmieniać poszewki – na naszej pościeli gromadzą się bakterie i inne zanieczyszczenia, które pośrednio mogą wpływać na kondycję cery;
• unikać dotykania twarzy, szczególnie nieumytymi dłońmi;

Sebum na twarzy – podsumowanie

Jak widać, sebum to dość specyficzna substancja wytwarzana przez nasze gruczoły łojowe, która pełni bardzo istotne funkcje w zakresie ochrony naszej skóry. Nie należy zatem dążyć do tego, by całkowicie się go pozbyć – zamiast tego należy zadbać o jego właściwą ilość.

Najczęściej spotykanym problemem jest oczywiście wzmożone przetłuszczanie się cery. Jest to zjawisko nierzadko wynikające z naszych genów, ale możemy skutecznie mu zaradzić poprzez dobranie odpowiednich kosmetyków i stosowanie właściwej rutyny pielęgnacyjnej. Dzięki temu nasza cera będzie prezentowała się pięknie i zdrowo niezależnie od pory roku czy wieku.