Oparzenia słoneczne

Co to jest oparzenie słoneczne?

Oparzenie słoneczne to nic innego jak uszkodzenie skóry przez promienie UV i wysoką temperaturę. Po prostu – wierzchnie warstwy naskórka zostają termicznie zniszczone, a po kilku dniach zaczynają się łuszczyć (mówimy wtedy o „schodzeniu” skóry). Naturalną reakcją obronną organizmu przed promieniowaniem UV jest wytwarzanie melaniny, a więc naturalnego barwnika, który ma zdolność pochłaniania i rozpraszania ultrafioletu. Tak właśnie powstaje opalenizna.

Najłatwiej opalają się osoby z ciemniejszą karnacją, która zawiera dużo naturalnego pigmentu – i rzadko ulega zaczerwienieniu. Natomiast osoby z jasną karnacją, które wystawiają skórę na słońce bez należytej ochrony, są narażone na oparzenia, objawiające się pieczeniem, rumieniem, a w skrajnych przypadkach nawet pęcherzami i ranami wymagającymi jak najszybszej interwencji lekarza. Wystarczy dosłownie 15 minut bezpośredniej ekspozycji na mocne słońce, aby doszło do spieczenia jasnej skóry!

Co powoduje oparzenia słoneczne?

Penetracja docierającego do powierzchni Ziemi ultrafioletu jest w naszej skórze wprost proporcjonalna do długości fali.

UVA (320-400 nm) stanowi 95% promieniowania docierającego do powierzchni Ziemi. Promienie UVA przenikają przez naskórek i docierają do skóry właściwej. Przez cały rok mają to samo natężenie, przenikają przez chmury i szyby. Są odpowiedzialne za przyspieszone starzenie się skóry, uszkodzenia komórkowe, fotodermatozy, stres oksydacyjny, nowotwory skóry.

UVB (290-320 nm) atakują naszą skórę w słoneczny dzień i są pochłaniane przez naskórek (tylko ok. 10% dociera do skóry właściwej). To właśnie one są odpowiedzialne za rumień fotochemiczny i oparzenia słoneczne! Przyczyniają się też do powstawania zmian pigmentacyjnych i nowotworów skóry, osłabiają układ immunologiczny skóry.

Oparzenia skóry a czerniak

Myśląc o oparzeniach słonecznych, trzeba mieć na uwadze nie tylko estetykę i przejściowe dolegliwości związane z pieczeniem i łuszczeniem się skóry, ale też, a może nawet przede wszystkim – zdrowie. Badania wykazały, że przerywana, ale długotrwała ekspozycja na promienie UV, ze współistniejącymi oparzeniami słonecznymi i pęcherzami, zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka złośliwego – nawet kilkakrotnie u osób, które jako dzieci doświadczyły jej kilkakrotnie!

Oparzenia słoneczne na twarzy

Pamiętaj też, że słońce jest głównym czynnikiem odpowiedzialnym za przyspieszone starzenie się skóry. Oparzenie słoneczne na twarzy może po sobie pozostawić również przebarwienia i zmiany pigmentacyjne, które często są trudne do usunięcia i dodają lat nawet bardziej niż zmarszczki!

Oparzenie słoneczne – objawy

Główne objawy poparzenia słonecznego to:

• zaczerwienienie skóry,
• po kilku godzinach – pieczenie, swędzenie, ból przy dotyku (problemem staje się np. leżenie na poparzonych plecach),
• po kilku dniach – schodzenie płatami poparzonego naskórka,
• w silnych oparzeniach (oparzenia słoneczne II stopnia i oparzenia słoneczne III stopnia) – pęcherze wypełnione płynem surowiczym, a nawet uszkodzenie tkanki podskórnej, naczyń i nerwów, trudno gojące się rany i potem blizny.

Często objawom tym towarzyszy przegrzanie organizmu objawiające się osłabieniem, zawrotami głowy, dreszczami, nudnościami czy wymiotami. Może też wzrosnąć temperatura ciała. A w skrajnym przypadku oparzeń słonecznych może dojść do udaru słonecznego i utraty przytomności.

Oparzenia słoneczne – stopnie

Wyróżnia się trzy stopnie oparzenia słonecznego. Pierwsze objawy oparzenia to rumień i uczucie rozgrzania skóry, może więc minąć trochę czasu, zanim zorientujesz się, że do niego doszło. A gdy zaśniesz na plaży lub spędzasz czas wysoko w górach bez należytej ochrony, łatwo może dojść do oparzenia II stopnia lub nawet III stopnia!

Oparzenie słoneczne 1 stopnia – jest to najczęstsze oparzenie wierzchniej warstwy naskórka, które objawia się zaczerwienieniem i pieczeniem skóry, obrzękiem, bólem po dotyku. Skóra w ciągu kilku dni zaczyna się łuszczyć i schodzi płatami – to efekt „ścięcia” komórek naskórka pod wpływem przegrzania. Pod spodem ukazuje się nowa i bardziej wrażliwa na słońce warstwa o lekko różowatym zabarwieniu.

Oparzenia słoneczne 2 stopnia – dochodzi do poparzenia nie tylko naskórka, ale też górnych warstw skóry właściwej. Pojawiają się bąble po oparzeniu słonecznym – to bolesne pęcherze wywołane odwarstwieniem naskórka, wypełnione płynem surowiczym. Oparzeniom towarzyszy ból, obrzęk, silne zaczerwienienie. Może pojawić się częściowa martwica skóry.

Oparzenia słoneczne 3 stopnia – obejmuje nie tylko naskórek i skórę właściwą, ale też tkankę podskórną, nerwy i naczynia krwionośne. To tak, jakbyś poparzyła się ogniem lub wrzątkiem. Skóra bardzo boli i ulega martwicy, pojawiają się na niej strupy. Leczenia może wymagać interwencji chirurgicznej i przeszczepu skóry.

Oparzenia słoneczne – pierwsza pomoc

Jak złagodzić oparzenia słoneczne?

• Przede wszystkim jak tylko zorientujesz się, że skóra jest czerwona, zejdź jak najszybciej ze słońca!
• Schłodź oparzoną skórę w zimnej kąpieli lub pod prysznicem – przez co najmniej 10-15 minut.
• Umyj skórę łagodnym środkiem myjącym, aby zmyć z niej resztki piasku, wody morskiej i kremu z filtrem (jeśli go stosowałaś).
• Nałóż na skórę łagodzący (i najlepiej – chłodzący) balsam po opalaniu. Możesz też wcześniej delikatnie spryskać ją wodą termalną.
• Powtarzaj tę czynność tak często, jak potrzebujesz, aby przynieść skórze ulgę, nawet co godzinę.
• Możesz też użyć specjalnego preparatu na oparzenia z D-panthenolem.
• Jeśli czujesz, że jesteś przegrzana, możesz zażyć środek przeciwzapalny i i zrobić chłodne okłady lub kąpiel.
• Pij dużo wody, aby schłodzić jak najszybciej organizm!

Oparzenia słoneczne – sposoby na łagodzenie, profilaktyka

Najlepszą profilaktyką jest oczywiście ochrona przed słońcem. Najbardziej narażone są osoby o jasnej karnacji (fototypy I i II, przy mocnym słońcu także III). Wystarczy dosłownie 15 minut bez ochrony, aby doszło do spieczenia i oparzenia słonecznego jasnej skóry! Aby tego uniknąć, należy pamiętać o podstawowych zasadach bezpiecznego opalania, takich jak:

• Stosowanie kremów z filtrami SPF o wysokości dobranej do fototypu i indeksu UV – osoby z jasną skórą wymagają najczęściej wysokiej bądź bardzo wysokiej ochrony!
• Nakładanie odpowiednich ilości kremów z filtrami (obficie!) i ponawianie ich aplikacji najlepiej co 2 godziny i po każdej kąpieli.
• Unikanie bezpośredniej ekspozycji na słońce w godzinach największego nasłonecznienia, tj. 11.00-15.00. Przebywanie w cieniu, pod parasolem, dodatkowa ochrona kapeluszem i zwiewnym ubraniem.
• Najwyższa ochrona i szczególne środki ostrożności w warunkach ekstremalnego narażenia skóry na działanie słońca, np. w górach, na wodzie, na pustyni. Często ponawiaj aplikację kremu z bardzo wysokim filtrem, chroń oczy i głowę, warto też osłonić ciało przewiewnym ubraniem.

Co chroni przed skutkami oparzenia słonecznego?

Przed oparzeniem słonecznym wywołanym przez promienie UVB chronią nas filtry oznaczone jako SPF (Sun Protection Factor). Wskaźnik ten informuje, jak długo można przebywać na słońcu po aplikacji kosmetyku ochronnego, aby nie doszło do poparzenia słonecznego. Wylicza się go w następujący sposób:

15 minut x wysokość SPF (np. 15) = 225 minut.

15 minut to czas uznany za potrzebny do wniknięcia w skórę minimalnej dawki rumieniowej (MED – Minimal Erythemal Dose) wywołującej zaczerwienienie skóry. Trzeba jednak pamiętać, że wysokość SPF wylicza się stosując na 1 cm2 skóry aż 2 mg kremu – w rzeczywistości nakładamy go dużo mniej, co oznacza, że możemy zaniżać tę ochronę nawet o połowę!

Wiele osób również celowo obniża lub zaniedbuje ochronę przeciwsłoneczną chcąc jak najszybciej uzyskać na skórze brązową opaleniznę. Ale jeśli twoja skóra jest jasna i zawiera mało naturalnego barwnika, najpierw ulegnie oparzeniu! Warto więc mieć świadomość, że żaden krem ochronny nie blokuje całkowicie słońca, najwyższe filtry SPF 50+ ciągle przepuszczają 1,7% promieniowania UV – to w zupełności wystarczy, aby skóra dzień po dniu ładnie i naturalnie się opaliła!

Poza tym możesz sięgnąć po sztuczną opaleniznę w postaci samoopalaczy czy balsamów brązujących skórę – pamiętaj jednak, że nie zapewniają one ochrony przeciwsłonecznej i dodatkowo konieczne jest stosowanie kremów z filtrami.

Co na poparzenia? Jest wiele sposobów łagodzenia poparzeń słonecznych, ale najszybciej i najskuteczniej poradzisz sobie, stosując specjalne kosmetyki po opalaniu, które zawierają składniki łagodzące, chłodzące i przyspieszające gojenie skóry. Przede wszystkim jak najszybciej zejdź ze słońca i schłodź skórę letnią wodą – aby przerwać proces termiczny zachodzący w rozgrzanych tkankach. O czym jeszcze pamiętać?

Oparzenia słoneczne – sposoby na oparzenia

Jak szybko złagodzić oparzenia słoneczne?

• Spieczoną skórę staraj się jak najwięcej nawilżać i chłodzić. Balsam po opalaniu lub preparat na oparzenia słoneczne możesz stosować nawet kilka czy kilkanaście razy dziennie!
• Pij jak najwięcej wody, pomocne będą zimne okłady na oparzenia słoneczne i delikatny prysznic (zbyt mocny strumień mógłby podrażnić spieczoną, wrażliwą skórę).
• Noś lekkie, przewiewne ubrania, które nie będą podrażniać spieczonej skóry. Nie stosuj peelingów ani żadnych agresywnie działających kosmetyków – jedynie delikatne żele myjące do oczyszczania skóry.
• Gdy naskórek zacznie schodzić, nie odrywaj go, pozwól mu złuszczyć się naturalnie, w przeciwnym razie mogą powstać trudne do usunięcia plamy i blizny.
• Swędzi cię skóra? Spryskaj ją woda termalną lub nałóż balsam nawilżający – pomoże w łagodnym złuszczaniu się naskórka.
• Uważaj, bo nowy, odsłaniający się pod spodem naskórek jest bardzo wrażliwy na promienie UV i bezwzględnie trzeba go przed nimi chronić kremem z wysokim filtrem, a najlepiej dodatkowo lekkim, przewiewnym ubraniem! Absolutnie nie wystawiaj skóry na słońce!
• Stosuj często balsam nawilżający po opalaniu – nowa skóra jest bowiem bardziej podatna na przesuszenie.
• Doszło do poparzenia II stopnia? Nigdy nie przekłuwaj bąbli! Znajdujący się w nich płyn surowiczy to naturalny opatrunek ochronny dla poparzonej skóry. Jeśli go przekłujesz, rana będzie goić się dłużej i trudniej, łatwiej też o jej zakażenie.
• Możesz też sięgnąć po specjalne preparaty na oparzenia z D-panthenolem.
• Warto też pokazać skórę dermatologowi, który może zalecić dodatkowe leczenie specjalnymi opatrunkami – zwłaszcza przy rozległych oparzeniach II stopnia. 

Jak długo goją się oparzenia słoneczne?

Pierwsze objawy zwykle pojawiają się po upływie kilku godzin od nadmiernej ekspozycji na słońce. Najbardziej dotkliwe (ból, swędzenie, pieczenie, silny rumień) stają się po 12-24 godzinach, następnie stopniowo zaczynają ustępować.

Złuszczanie naskórka zwykle zaczyna się ok. 3 dni po spieczeniu i trwa ok. 5-7 dni. Odsłania się wtedy nowa, zaróżowiona skóra, która nadal wymaga odpowiedniej pielęgnacji i nawilżania oraz ochrony przed działaniem promieni UV.

Dłużej goją się poparzenia 2 stopnia – zwykle ok. 10-14 dni, a czasami nawet do kilku tygodni. W przypadku, na szczęście rzadkich oparzeń słonecznych 3 stopnia, leczenie może nawet potrwać kilka miesięcy i wymagać interwencji chirurgicznej.

Kremy na oparzenia słoneczne

Czym smarować oparzenia słoneczne? Najlepiej szukaj specjalnych dermokosmetyków, które nie tylko nawilżają skórę, ale też łagodzą podrażnienia, redukują rumień, odbudowują uszkodzoną słońcem warstwę hydrolipidową skóry, a najlepiej jednocześnie chłodzą rozgrzane ciało!

Balsamy, kremy i żele po opalaniu to produkty do stosowania zarówno w profilaktyce oparzeń słonecznych (skórę powinno się nawilżać po każdej ekspozycji na słońce, nawet jeśli nie doszło do spieczenia), jak i w ich leczeniu, gdy doszło do przegrzania, zaczerwienienia i powierzchownego poparzenia skóry.

Jaki krem na oparzenia słoneczne wybrać?

Dobrym pomysłem może okazać się zabranie na wakacje również Wody termalnej w sprayu która odznacza się unikalną kombinacją oligoelementów i selenu. Woda termalna jest szybko wchłaniana przez skórę i działa na nią łagodząco i ochronnie. Należy jedynie spryskać nią delikatnie skórę po opalaniu, a następnie osuszyć czystą chusteczką. Przeznaczona jest do skóry wrażliwej i zaczerwienionej.

Po złuszczeniu się spieczonego naskórka odsłoni się pod nim nowa, wrażliwa na słońce warstwa. Anthelios UVMUNE 400 Krem Nawilżający SPF 50+ nie tylko ochroni ją przed oparzeniami, ale również doskonale poradzi sobie z najbardziej szkodliwymi, ultradługimi promieniami UVA (400 nm). Produkt przeznaczony jest do wszystkich typów cery, szczególnie do skóry wrażliwej i reaktywnej na słońce. Zapewnia 24 godzinne nawilżenie.