Pielęgnacja skóry trądzikowej – co działa na trądzik młodzieńczy

Trądzik młodzieńczy – przyczyny

Według najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, trądzik pospolity (Acne vulgaris) stanowi najczęstszą dermatozę okresu dojrzewania, dotykając około 80% nastolatków. Jest to schorzenie o złożonej, wieloczynnikowej etiologii, którego rozwój zależy od wzajemnego oddziaływania kilku kluczowych mechanizmów patofizjologicznych.

Podstawowym zjawiskiem trądziku młodzieńczego  jest nadmierna produkcja łoju przez gruczoły łojowe, która w połączeniu z zaburzeniami procesu rogowacenia prowadzi do powstawania mikrozaskórników. Te pierwotne zmiany stają się następnie środowiskiem sprzyjającym namnażaniu się bakterii Cutibacterium acnes. Co istotne, PTD podkreśla, że sama obecność tych bakterii nie jest bezpośrednią przyczyną trądziku - kluczową rolę odgrywa zaburzenie równowagi mikrobiomu skóry, szczególnie związane z nadmierną proliferacją określonego filotypu bakterii (IA1). To właśnie ta dysbioza, wraz z utratą różnorodności drobnoustrojów, prowadzi do aktywacji mechanizmów odpornościowych i wzmożonego wydzielania cytokin prozapalnych.

Trądzik młodzieńczy na skórze objawia się występowaniem zaskórników, krostek, grudek i cyst, najczęściej na twarzy i klatce piersiowej. Objawy trądziku młodzieńczego mogą też manifestować się jako trądzik na plecach. Odpowiednia pielęgnacja, czasem połączona z leczeniem farmakologicznym, jest kluczowa, aby uniknąć przebarwień lub trwałych blizn po trądziku w przyszłości.

Trądzik młodzieńczy – w jakim wieku się pojawia

Okres dojrzewania, przypadający między 12. a 17. rokiem życia, to czas, gdy najczęściej pojawiają się pierwsze niedoskonałości skórne. U chłopców, ze względu na wyższy poziom androgenów, zmiany mogą mieć bardziej intensywny charakter. Natomiast u dziewcząt nasilenie niedoskonałości często wiąże się z poszczególnymi fazami cyklu menstruacyjnego.

U większości osób objawy ustępują po 25. roku życia, ale u niektórych trądzik młodzieńczy może utrzymywać się znacznie dłużej. Do jakiego wieku może trwać? Jest to uzależnione od bardzo wielu czynników, w tym genetyki i stylu życia.

Co wpływa na trądzik młodzieńczy?

W rozwoju trądziku młodzieńczego biorą udział następujące czynniki:

Rola hormonów

Hormony odgrywają kluczową rolę w powstawaniu trądziku młodzieńczego. W okresie dojrzewania organizm produkuje więcej androgenów, w tym testosteronu, które stymulują gruczoły łojowe. Trądzik hormonalny może jednak dotyczyć także dorosłych, zwłaszcza kobiet w różnych fazach cyklu menstruacyjnego czy w okresie menopauzy. Bardzo często występuje on też przy zespole policystycznych jajników (PCOS).

Dowiedz się więcej o trądziku w wieku dorosłym >>>

Wpływ stylu życia

Styl życia znacząco wpływa na stan skóry:

• Stres: Podnosi poziom kortyzolu oraz androgenów, co może nasilać wydzielanie sebum i objawy trądziku młodzieńczego. Trądzik wywołany stresem może pojawiać się też u dorosłych.
• Brak snu: Regeneracja skóry zachodzi głównie w nocy. Niedobór snu zaburza ten proces, co może prowadzić do powstawania trądziku. Do tego nieodpowiednia ilość snu nasila wydzielanie hormonów stresu, w tym wspomnianego wcześniej kortyzolu.
• Aktywność fizyczna: Regularny ruch wspomaga krążenie i detoksykację organizmu, co może poprawić kondycję skóry. Czasami zbyt intensywny trening może jednak podwyższać poziom męskich hormonów oraz stresu i nasilać trądzik stresowy.

Nieodpowiednia pielęgnacja

Niewłaściwa pielęgnacja skóry trądzikowej może pogarszać jej stan. Do nieodpowiednich nawyków można zaliczyć:

• Używanie kosmetyków z alkoholem czy silnymi detergentami.
• Zbyt częste, rzadkie lub niedokładne mycie twarzy.
• Niedostateczne nawilżanie, prowadzące do przesuszenia skóry i często zwiększonej produkcji sebum.

O tym, czego dokładnie unikać przy trądziku młodzieńczym, przeczytasz w dalszej części tekstu.

 

magister chemii o specjalności chemia środków bioaktywnych i kosmetyków
dermokonsultantka
La Roche-Posay
Katarzyna Szymczyk

Dieta przy trądziku

Coraz więcej badań naukowych potwierdza związek między sposobem odżywiania, a stanem skóry. Odpowiednio zbilansowana dieta może korzystnie wpływać na kondycję cery z niedoskonałościami, podczas gdy niektóre produkty mogą nasilać występowanie zmian skórnych. W kontekście pielęgnacji cery problematycznej często mówi się o tzw. "diecie na trądzik" - sprawdź, jakie produkty warto włączyć do jadłospisu, a których lepiej unikać.

Co dobrze jeść?

Warzywa i owoce
Bogate w antyoksydanty, witaminy i minerały wspierają regenerację skóry. Szczególnie polecane warzywa i owoce na trądzik to te sezonowe, bo mają najwięcej cennych składników odżywczych.

 

Produkty pełnoziarniste
Dostarczają błonnika, który pomaga w detoksykacji organizmu.

 

Zdrowe tłuszcze
Zdrowe jedzenie na trądzik powinno obejmować kwasy omega-3, obecne w rybach, orzechach i nasionach. Działają one przeciwzapalnie.

 

Trądzik – czego nie jeść?

Cukry proste
Trądzik od słodyczy jest zjawiskiem potwierdzonym naukowo. Dlaczego tak się dzieje? Wszystkie produkty o wysokim indeksie glikemicznym, w tym słodycze, podnoszą poziom insuliny, co nasila produkcję sebum. Podobny efekt może wywoływać białe pieczywo, makaron czy biały ryż. Dlatego dieta na cerę trądzikową powinna mieć jak najmniej cukrów prostych.

 

Produkty mleczne
Nabiał, a tak naprawdę głównie mleko, może nasilać trądzik. Znajdujące się w nim aminokwasy pobudzają wydzielanie insuliny i IGF-1, insulinopodobnego czynnika wzrostu 1. To z kolei może nasilać objawy trądziku. Często za zaostrzenie objawów może odpowiadać też nietolerancja laktozy.

 

Tłuszcze trans i nasycone
Obecne w fast foodach i przetworzonej żywności nasilają stany zapalne. Dlatego dieta przy trądziku młodzieńczym powinna mieć ich jak najmniej.

 

Ostre przyprawy
Mogą one nasilać stan zapalny skóry. Powinna być ich pozbawiona zwłaszcza dieta przy trądziku różowatym. Trądzik różowaty ma jednak zupełnie inne przyczyny i wymaga odmiennej pielęgnacji i leczenia.

 

Zastanawiasz się, jak dokładnie powinna wyglądać dieta trądzikowa? Jadłospis powinien być dostosowywany indywidualnie do potrzeb Twojego organizmu, ale opierać się na powyższych zasadach.

Pielęgnacja skóry trądzikowej – co robić i czego unikać

Odpowiednia pielęgnacja skóry jest kluczowa przy trądziku. Poniżej znajdziesz skuteczne sposoby na trądzik młodzieńczy oraz podpowiedzi, czego unikać.

To warto robić:

Wsparcie mikrobiomu skóry
Zachowanie równowagi mikrobiologicznej skóry jest kluczowe dla jej prawidłowego funkcjonowania. Mikrobiomwpływa na układ odpornościowy skóry i chroni przed namnażaniem się niepożądanych drobnoustrojów. Warto wybierać produkty, które wspierają jego prawidłowe funkcjonowanie.

 

Delikatne oczyszczanie
Myj twarz dwa razy dziennie łagodnym preparatem bez alkoholu. Unikaj mocnego pocierania skóry.

 

Czytaj też: Pielęgnacja cery skłonnej do trądziku – jak prawidłowo oczyszczać skórę? >>> 

Nawilżanie

Stosuj lekkie, niekomedogenne kremy. Nawilżenie cery trądzikowej wzmacnia jej barierę ochronną.

Ochrona przeciwsłoneczna

Według najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, fotoprotekcja stanowi kluczowy element w pielęgnacji skóry trądzikowej. Promieniowanie UV nie tylko może zaostrzać objawy trądziku, ale przede wszystkim zwiększa ryzyko powstawania przebarwień pozapalnych, szczególnie w miejscach gojących się zmian trądzikowych. Dlatego codzienna pielęgnacja cery trądzikowej powinna obejmować kremy z filtrem SPF.

Produkty z kwasami

Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, kwasy odgrywają istotną rolę w pielęgnacji skóry trądzikowej. Do najważniejszych należą:

Beta-hydroksykwasy (BHA), z których najważniejszy jest kwas salicylowy. W stężeniu 1-2% w dermokosmetykach do codziennej pielęgnacji wykazuje właściwości komedolityczne, bakteriobójcze i złuszczające. Jego działanie polega na wiązaniu się z jonami wapnia korneodesmosomu, co prowadzi do rozrywania połączeń komórkowych i eliminowania hiperkeratynizowanych komórek. Dzięki właściwościom lipofilnym łatwo przenika do jednostki włosowo-łojowej, co sprawia, że jest skuteczny we wszystkich stadiach trądziku.

Alfa-hydroksykwasy (AHA), w tym szczególnie kwas glikolowy, są często stosowane w preparatach do pielęgnacji skóry trądzikowej. AHA nie tylko złuszczają martwy naskórek, ale także wspomagają funkcję bariery naskórkowej poprzez kontrolowanie nadmiernego rogowacenia i normalizację grubości naskórka oraz składu mikrobiomu. Wykazują również działanie immunomodulujące, regulując stany zapalne skóry.

Nowszym przedstawicielem kwasów jest lipohydroksykwas (LHA), pochodna kwasu salicylowego. Wyróżnia się lepszą tolerancją niż AHA i BHA, gdyż jego wysokie właściwości lipofilowe spowalniają penetrację i powodują złuszczanie komórka po komórce, co bardziej naśladuje naturalny proces złuszczania.

PTD zwraca uwagę, że przy stosowaniu kwasów należy zachować ostrożność, gdyż mogą one powodować działania niepożądane, szczególnie przy wyższych stężeniach lub zbyt częstym stosowaniu. W przypadku kwasu salicylowego mogą wystąpić przejściowe objawy w postaci suchości i rumienia, a u niektórych osób może on działać jako alergen kontaktowy. Są skuteczne zwłaszcza na trądzik grudkowy.

Kremy na trądzik młodzieńczy
Dobry krem na trądzik młodzieńczy powinien pomagać w zmniejszaniu stanów zapalnych, wspomagać regulację sebum i odbudowę równowagi skóry.

 

Czego należy unikać:

Zbyt drażniących kosmetyków
Produkty z alkoholem czy silnymi substancjami oczyszczającymi mogą podrażniać skórę. Przesuszania skóry Nadmierne stosowanie preparatów wysuszających prowadzi do reaktywnej produkcji sebum oraz podrażnień. Olejowych produktów do pielęgnacji skóry i włosów Olejowanie włosów i skóry głowy, a także szampony oraz odżywki zawierające duże ilości olejów, składników kondycjonujących lub związków myjących mogą powodować trądzik młodzieńczy na czole lub plecach oraz szyi. Również nieprawidłowe lub niedokładne zmywanie wspomnianych produktów może sprzyjać powstawaniu niedoskonałości. Wybieraj lekkie formuły i dokładnie spłukuj kosmetyki. Drapania i wyciskania zmian Może to prowadzić do infekcji oraz zwiększa ryzyko, że pojawią się blizny po trądziku. Domowe sposoby na trądzik młodzieńczy Utrzymuj higienę akcesoriów Regularnie dezynfekuj telefon komórkowy i okulary, które mają kontakt ze skórą twarzy. Także wszystkie pędzle oraz gąbki do makijażu. Higiena Właściwa pielęgnacja twarzy trądzikowej powinna skupiać się też na regularnej zmianie poszewki na poduszkę i ręcznika do twarzy. Gromadzą one bakterie, które mogą nasilać trądzik. Unikaj dotykania twarzy Częste dotykanie skóry może przenosić bakterie i zanieczyszczenia. Te naturalne sposoby na trądzik młodzieńczy pomogą Ci utrzymać lepszy stan skóry.

Trądzik młodzieńczy – leczenie

Często trądzik młodzieńczy wymaga profesjonalnego leczenia dermatologicznego, na przykład z zastosowaniem antybiotyków doustnych czy izotretynoiny. W przypadku głębokich zmian naciekowych, rozległych zmian, czy takich, na które nie pomaga odpowiednia pielęgnacja i zmiana stylu życia, warto skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

Trądzik młodzieńczy – codzienna pielęgnacja

Do oczyszczania skóry wypróbuj Żel Oczyszczający La Roche Posay Effaclar. Delikatnie usuwa on sebum ze skóry, pomaga oczyszczać pory i utrzymać prawidłowe pH skóry. Znajdujący się w nim składnik phylobioma wspiera równowagę  mikrobiomu skóry, a cynk działa seboredukująco.

Do codziennej pielęgnacji skóry skłonnej do trądziku stosuj Krem La Roche Posay Effaclar Duo+ M. Znajdujący się w nim składnik phylobioma wspiera równowagę mikrobiomu skóry, a niacynamid pomaga zmniejszać niedoskonałości oraz przebarwienia. Dodatkowo krem zapewnia odpowiednie nawilżenie Twojej skórze.

Aby chronić skórę przed promieniowaniem UV, stosuj fluid Oil Control SPF50+ La Roche Posay Anthelios UVMune 400. Chroni on zarówno przed promieniowaniem UVA, jak i UVB.  Ma lekką, nietłustą konsystencję, a znajdujące się w nim matujące mikrocząsteczki odpowiadają za redukcję nadmiaru sebum.

Dzięki temu, że wiesz już, jakie ma wymagania cera trądzikowa, co stosować i w jaki sposób, możesz wpłynąć na jej lepszy stan.

Podsumowanie

Trądzik młodzieńczy to złożony problem, który wymaga wieloaspektowego podejścia. Odpowiednia pielęgnacja skóry trądzikowej, zdrowa dieta przy trądziku oraz zmiana stylu życia, mogą znacząco poprawić stan skóry. Pamiętaj, że efekty nie pojawią się z dnia na dzień – kluczem jest konsekwencja i cierpliwość. Jeśli pomimo stosowania się do powyższych wskazówek trądzik nie ustępuje lub nasila się, warto skonsultować się z dermatologiem. Specjalista może zalecić profesjonalne leczenie i dostosować terapię do indywidualnych potrzeb skóry.

Tekst został zweryfikowany przez mgr Kingę Bożek.

Za deklaracje marketingowe odpowiada La Roche-Posay.

 

Mgr Kinga Bożek, Specjalista ds. Legislacji i Oceny Bezpieczeństwa