Łojotokowe zapalenie skóry głowy – jak pielęgnować skórę dotkniętą ŁZS?

Czym jest łojotokowe zapalenie skóry?

ŁZS – co to takiego? Łojotokowe zapalenie skóry głowy to jedna z najczęściej występujących dermatoz, chorób skóry głowy. Ma przewlekły charakter i wykazuje tendencje do nawracania, co sprawia, że walka z nią staje się jeszcze bardziej uciążliwa.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy jest łatwo zauważalne, lecz nie jest to tylko problem estetyczny. Jego obecność ma ogromny wpływ na komfort życia danej osoby, jej samopoczucie, pewność siebie czy kontakty z innymi. ŁZS może w znaczący sposób obniżyć jakość życia. ŁZS najczęściej występuje u dorosłych, jednak łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt i dzieci również nie należy do rzadkości. 

Jakie objawy może dawać zapalenie łojotokowe skóry? Przede wszystkim, jest to przewlekły stan zapalny oraz nadmierne złuszczanie się naskórka, który często tworzy na skórze łuski o charakterystycznym wyglądzie, którym towarzyszy rumień i intensywny świąd.

Na jakich obszarach występuje ŁZS? W początkowej fazie zmiany skórne obejmują obszar skóry głowy, jednak z czasem, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie kroki pielęgnacyjne i diagnostyczne, łojotokowe zapalenie może się rozprzestrzeniać, czego przykładem jest ŁZS na twarzy. 

Obszary, jakie może obejmować ŁZS to:

• łojotokowe zapalenie skóry twarzy;
• łojotokowe zapalenie skóry uszu;
• łojotokowe zapalenie skóry wokół nosa;
• łojotokowe zapalenie skóry brwi.

Warto jednak wiedzieć, że nadmierny łojotok na głowie i skórze twarzy to nie wszystko. ŁZS może wystąpić na innych obszarach ciała, czego przykładem jest łojotokowe zapalenie skóry na plecach czy zmiany łojotokowe na skórze w obrębie szyi, klatki piersiowej, dłoni, nóg czy pachwin.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – przyczyny

Co odpowiada za nasilenie łojotoku skóry głowy i wystąpienie stanu zapalnego? Tak naprawdę nie ma jednego czynnika, który warunkowałby występowanie ŁZS. Niewątpliwie pewną rolę odgrywają tutaj uwarunkowania genetyczne oraz nadreaktywność gruczołów łojowych, które wytwarzają zbyt dużą ilość łoju. 

Co więcej, łojotokowe zapalenie skóry u dzieci i dorosłych ma związek z kolonizacją skóry głowy drożdżakami z rodzaju Malassezia. Warto wiedzieć, że grzyby te stanowią naturalny element mikrobiomu skóry, niezbędny do zachowania jego równowagi. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy dochodzi do ich nadmiernej kolonizacji. Metabolity drożdżaków w znacznie większej ilości nasilają stan zapalny skóry, czemu dodatkowo sprzyja nadprodukcja sebum.

Jakie inne czynniki mogą nasilać objawy ŁZS skóry głowy i twarzy? Są to:

• ciągłe zmęczenie, brak odpowiedniej ilości snu;
• przewlekły stres;
• zaburzenia hormonalne, nadprodukcja androgenów;
• niewłaściwa dieta, niedobór witamin i substancji odżywczych, nadmiar cukru, alkoholu, przetworzonej żywności;
• obniżona odporność;
• zanieczyszczenia środowiska;
• przyjmowanie niektórych leków;
• niewłaściwa higiena skóry głowy i włosów.

ŁZS – objawy

W jaki sposób rozpoznać, że mamy do czynienia z łojotokowym zapaleniem skóry głowy, a nie tylko nadmiernie przetłuszczającą się skórą głowy lub jej tymczasowym podrażnieniem? Łojotokowe zapalenie skóry i objawy tej przypadłości są łatwe do rozpoznania ze względu na charakterystyczny wygląd zmian. Poprzez występujący stan zapalny na skórze pojawiają się rumieniowe i ulegające złuszczaniu wykwity o kolistym kształcie. Dodatkowo zmiany pokryte są strupami, co wiąże się ze zbyt szybkim złuszczaniem martwych komórek naskórka.

Następnie złuszczony w nadmiarze naskórek zaczyna łączyć się w charakterystyczne łuski, które przyklejają się do skóry głowy. Zmianom nierzadko towarzyszy świąd, który nasila się pod wpływem potu. Ze względu na rozdrapywanie zmian, z czasem na skórze mogą tworzyć się nadżerki i przeczosy, a drapanie skóry może wpłynąć na pojawienie się wtórnych infekcji.

W przypadku łojotokowego zapalenia skóry głowy może dochodzić do wzmożonego wypadania włosów, a nawet łysienia, czego przyczyną są uszkodzone mieszki włosowe.

ŁZS u niemowląt – co warto wiedzieć?

Chociaż łojotokowe zapalenie skóry głowy najczęściej kojarzone jest z osobami dorosłymi, okazuje się dość częstą przypadłością wśród noworodków i niemowląt. Mowa tutaj o znacznie łagodniejszej formie łojotokowego zapalenia skóry u niemowląt, jaką jest ciemieniucha.

Jak wygląda? Na owłosionej skórze głowy malucha, w okolicy ciemiączka (stąd nazwa), mogą pojawiać się charakterystyczne, miękkie tłuste płatki o żółtawym zabarwieniu. Ich obecność to efekt nadmiernej produkcji łoju oraz złuszczającego się naskórka. Skąd bierze się ŁZS u niemowląt? Przypuszcza się, że wpływ na nadmierną produkcję łoju u maluszka mają hormony matki, które w okresie ciąży przeniknęły do łożyska.

Choć łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt może zmartwić młodego rodzica, w rzeczywistości nie ma powodów do niepokoju. Ciemieniucha najczęściej ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni lub miesięcy i przypadku łagodnego przebiegu nie wymaga konsultacji z pediatrą. Aby ułatwić usunięcie złuszczonego naskórka, warto smarować główkę dziecka oliwką oraz regularnie wyczesywać jego główkę szczotką z odpowiedniego włosia.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy i leczenie u niemowląt może okazać się konieczne, jeśli zabiegi pielęgnacyjne nie przynoszą zamierzonego efektu, a ciemieniucha przenosi się na twarz bądź ciało malucha, pojawia się obrzęk, wykwity czy silne zaczerwienienie skóry.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – domowe sposoby

Czy istnieją skuteczne domowe sposoby na łojotokowe zapalenie skóry głowy? W tym miejscu warto pamiętać o tym, że nie powinny one stanowić podstawy walki z tym problemem. W przypadku ŁZS podstawę powinna stanowić konsultacja z dermatologiem, który oceni stan naszej skóry i wskaże dalsze kroki, w tym właściwą, skrupulatną pielęgnację przy użyciu odpowiednich dermokosmetyków oraz wdroży ewentualną terapię farmakologiczną. 

Domowe sposoby na łojotokowe zapalenie skóry głowy w postaci naturalnych wcierek mogą stanowić dodatek w całej kuracji, jednak nigdy nie powinny zastępować dermokosmetyków, które dzięki odpowiedniej formule i substancjom aktywnym są w stanie skutecznie złagodzić objawy.

Pomocnym, domowym sposobem okaże się… dieta. To, co jemy również ma wpływ na kondycję naszej skóry, a zła dieta może nasilać objawy ŁZS. Te z kolei często są wywołane niedoborem cynku i witamin z grupy B. W diecie pomocnej przy ŁZS warto więc spożywać ryby, kasze, orzechy, nasiona oraz duże ilości owoców i warzyw.

Łojotokowe zapalenie skóry – pielęgnacja

Jak pielęgnować skórę łojotokową? Przede wszystkim warto mieć świadomość, że pielęgnacja skóry z ŁZS wymaga od nas wielokierunkowego i kompleksowego podejścia, i jednocześnie bardzo łagodnego traktowania.

Skórę, w której toczy się stan zapalny, należy traktować jako bardzo wrażliwą i reaktywną. Stąd agresywne oczyszczanie i złuszczanie w postaci mechanicznych peelingów zdecydowanie nie zdadzą tu egzaminu i mogą jedynie nasilić objawy. 

Jednym z czynników nasilających ŁZS jest zaburzony mikrobiom skóry. Dlatego w pielęgnacji powinniśmy dążyć do odbudowy jego równowagi. Pomoże w tym łagodne oczyszczanie skóry, zapewnienie jej odpowiedniej dawki nawilżenia i unikanie nadmiernego złuszczania naskórka. 

Jak powinna wyglądać pielęgnacja skóry głowy z ŁZS? Przede wszystkim, należy sięgnąć po odpowiedni szampon na łojotokowe zapalenie skóry głowy. Warto wybrać produkt o łagodnym działaniu złuszczającym i przeciwłupieżowym i stosować go na zmianę z szamponem o działaniu kojącym i łagodzącym.

Jako szampon na łojotokowe zapalenie skóry głowy doskonale sprawdzi się dermokosmetyk marki La Roche-Posay: Kerium DS Intensywna Kuracja Przeciwłupieżowa. To szampon mikrozłuszczający, odpowiedni dla swędzącej i łuszczącej się skóry. Zauważalnie usuwa łupież i zapobiega jego nawrotom, zmniejsza uczucie swędzenia i zapewnia skórze natychmiastowe ukojenie. W jego składzie znajdziesz pirokton olaminy, który hamuje namnażanie bakterii oraz LHA. Potwierdzono, że LHA™ wykazuje silne działanie keratolityczne i optymalną tolerancję. Delikatnie usuwa martwe komórki z powierzchni skóry, wygładza ją i stymuluje cykl odnowy komórek.

Tekst został zweryfikowany przez mgr inż. Aleksandrę Wójcicką.

Za deklaracje marketingowe odpowiada La Roche-Posay.

Mgr inż. Aleksandra Wójcicka, Specjalista ds. Legislacji i Oceny Bezpieczeństwa