Skąd bierze się ciemieniucha i jakie są jej objawy?

Ciemieniucha – co to?

Czym jest ciemieniucha u dziecka? To forma dziecięcego łojotokowego zapalenia skóry. Nazwa wywodzi się od najczęstszej lokalizacji tego schorzenia, a dokładniej okolic ciemiączka. To przewlekła, ale niezakaźna choroba, której objawy w większości przypadków ustępują samoistnie i można sobie z nimi poradzić za pomocą domowych sposobów i dobrze dobranej pielęgnacji.  

Ciemieniucha u niemowląt to fragment łuszczącej się skóry w postaci tłustych, żółtych łusek, który występuje na główce dziecka. Choć nie jest bardzo uciążliwa dla malucha (może nie powodować bólu ani świądu), warto łagodzić jej objawy.

Ciemieniucha u niemowlaka – przyczyny

Ciemieniucha – od czego powstaje? To pytanie mogą zadawać sobie rodzice, którzy zobaczą na główce malucha żółte łuski. Szukając odpowiedzi na to pytanie, warto mieć świadomość, że skóra noworodków i niemowląt nie jest jeszcze rozwinięta. Jej termoregulacja, jak i gruczoły łojowe nie są jeszcze w pełni dojrzałe. Ciemieniucha może stanowić więc efekt nadmiernego wydzielania łoju, który zaczyna gromadzić się na powierzchni złuszczającego się naskórka.

Jednak skąd w przypadku noworodka lub niemowlaka możemy mówić o nadreaktywnych gruczołach łojowych, skoro jego skóra nie jest jeszcze w pełni rozwinięta? Choć naukowcy nie odkryli dokładnych przyczyn ciemieniuchy, okazuje się, że winowajcą są najprawdopodobniej hormony matki (androgeny), które pochodzą z życia płodowego dziecka.

Co więcej, oprócz matczynych hormonów, za ciemieniuchę i przyczyny tej choroby odpowiedzialne mogą być drożdżaki z gatunku Malassezia furfur. To mikroorganizmy, które wchodzą w skład mikrobiomu naszej skóry. Jeśli jednak z jakiegoś powodu dojdzie do jego zaburzenia, mogą one ulec nadmiernemu namnażaniu, czego efektem jest stan zapalny i w konsekwencji może pojawić się łojotokowe zapalenie skóry głowy w postaci ciemieniuchy.

Choć objawy ciemieniuchy na główce mogą przerazić niedoświadczonych rodziców, warto pamiętać, że nie są one wynikiem braku bądź nieodpowiedniej higieny maluszka. To bardzo powszechny problem u noworodków i niemowląt, który w większości przypadków mija samoistnie. Świadomość tego jest istotna, gdyż pomoże nam uniknąć błędów pielęgnacyjnych (np. stosowania mocno oczyszczających kosmetyków), które mogą mieć w przyszłości negatywny wpływ na kondycję skóry dziecka. 

Ciemieniucha – pierwsze objawy

Ciemieniucha – jak wygląda? Dość wczesne rozpoznanie objawów ciemieniuchy jest istotne, ponieważ pozwala nam podjąć odpowiednie kroki pielęgnacyjne, które pomogą w szybszym pozbyciu się problemu. Pierwsze objawy ciemieniuchy to zaczerwienienie skóry głowy i białawy nalot w okolicy ciemiączka. Z czasem można tam zauważyć żółte, tłuste i łuszczące się plamy mające postać łusek. Po pewnym czasie mogą się ze sobą zlewać, tworząc charakterystyczną skorupę.

Ciemieniucha – kiedy występuje? Z jej objawami zwykle mamy do czynienia pomiędzy 2. a 10. tygodniem życia dziecka. U niektórych może wystąpić później, nawet około 2. lub 3. roku życia. 

Przebieg ciemieniuchy u rocznego dziecka może być różny, od bardzo łagodnego, po zaawansowany, któremu towarzyszy stan zapalny i rozległe wykwity. Ciemieniucha u niemowlaka na głowie najczęściej nie powoduje świądu. Jest to bardzo istotne, gdyż odróżnia ją od atopowego zapalenia skóry, z którym bardzo często bywa mylona.

Ciemieniucha u dziecka – gdzie występuje?

Ciemieniucha najczęściej występuje na skórze głowy maluszka, ale można zaobserwować ją również na innych częściach ciała. Bardzo powszechna jest ciemieniucha na brwiach, ale również ciemieniucha na czole czy ciemieniucha za uszami. Co więcej, w przypadku niektórych dzieci ciemieniucha może wystąpić także w okolicy pieluszkowej lub na tułowiu, jednak ma to miejsce o wiele rzadziej. 

Ciemieniucha u starszych dzieci i dorosłych

Ciemieniucha na głowie najczęściej dotyczy niemowląt, jednak zdarzają się przypadki, że mamy do czynienia z ciemieniuchą starszych dzieci, a nawet dorosłych. 

Jak radzić sobie z ciemieniuchą u dorosłych? Kiedy problemem jest ciemieniucha u dorosłych, mamy wtedy do czynienia z łojotokowym zapaleniem skóry, które wymaga konsultacji z lekarzem. Objawy wyglądają podobnie jak u niemowląt, jednak nie ustępują samoistnie. Jest to schorzenie, które może doprowadzić do nadmiernego wypadania włosów i dyskomfortu chorej osoby. 

Leczenie ciemieniuchy i pielęgnacja skóry

Ciemieniucha – jak leczyć? To kolejne częste pytanie, które zadają rodzice zaniepokojeni wyglądem skóry swojego malucha. Dobra wiadomość jest taka, że ciemieniucha zazwyczaj ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni. Nie stwarza zagrożenia  dla zdrowia i w większości przypadków interwencja lekarza nie jest konieczna. 

Jak leczyć ciemieniuchę? Kiedy nasze dziecko zmaga się z ciemieniuchą, bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Dobre nawyki warto wdrażać już w momencie, kiedy zauważymy pierwsze objawy mogące wskazywać na ciemieniuchę. Jako rodzice powinniśmy w możliwie największym stopniu ograniczać ewentualne podrażnienia. Stąd pod żadnym pozorem nie wolno rozdrapywać ani zdzierać żółtych łusek, gdyż może to doprowadzić do rozwinięcia się stanu zapalnego. 

Ciemieniucha – kiedy udać się do lekarza? Warto pamiętać o tym, że opisywane sposoby domowej pielęgnacji sprawdzą się tylko wtedy, kiedy mamy do czynienia z łagodnym przebiegiem ciemieniuchy. Jeśli pomimo zastosowanych rad objawy nadal się utrzymują i nie widzimy poprawy lub stan się pogarsza powinniśmy udać się do lekarza. Konsultacja ze specjalistą jest konieczna również wtedy, gdy następuje częsty nawrót ciemieniuchy lub towarzyszy jej świąd i stan zapalny.

Co na ciemieniuchę będzie odpowiednie pod kątem pielęgnacji malucha? Bardzo ważne jest regularne, ale bardzo łagodne oczyszczanie skóry. Podczas kąpieli maluszka zaleca się stosowanie delikatnych produktów myjących. Należy unikać żeli i szamponów oczyszczających, gdyż mogą niepotrzebnie podrażnić i wysuszyć skórę. Pamiętajmy, aby kosmetyk dla dziecka był dopasowany do potrzeb jego skóry i wieku. Dobrze sprawdzą się produkty o działaniu nawilżającym i zmiękczającym.

Co na ciemieniuchę u niemowlaka? Do codziennego, łagodnego oczyszczania skóry głowy, jak i całego ciała świetnie sprawdzi się Lipikar Syndet AP+ od La Roche-Posay. To ultradelikatny krem myjący do ciała, który może być stosowany już od pierwszych dni życia oraz w przypadku skóry skłonnej do atopii. Co istotne, jest on odpowiedni do skóry głowy niemowląt oraz pielęgnacji ciemieniuchy.

Domowe sposoby na ciemieniuchę

Ciemieniucha i domowe sposoby, czy to skuteczne połączenie? Jak już wspomnieliśmy, w większości przypadków ciemieniucha posiada bardzo łagodny przebieg i znika samoistnie. Wielu przypadkach oprócz odpowiedniej pielęgnacji dobrze sprawdzą się domowe sposoby. Można do nich zaliczyć delikatne wyczesywanie łusek specjalną szczotką przeznaczoną dla niemowląt. Możesz również wykonywać delikatny masaż swoimi dłońmi, jednak pamiętaj, aby nie pocierać ani nie rozdrapywać łusek!

Dlatego też, aby zapobiec niepotrzebnemu tarciu skóry, przed czesaniem lub masażem główki warto sięgnąć po odpowiednią oliwkę dla dziecka. W ten sposób nie tylko zmiękczymy łuski i ułatwimy ich usuwanie, ale również wzmocnimy płaszcz hydrolipidowy skóry.

Ciemieniucha – podsumowanie

Ciemieniucha u dziecka może spędzać sen z powiek wielu niedoświadczonym rodzicom. Na szczęście, w wielu przypadkach jej przebieg jest łagodny i nie wymaga konsultacji z lekarzem. Dzięki odpowiednim kosmetykom, dopasowanym do potrzeb skóry dziecka oraz skutecznym sposobom na ciemieniuchę jesteśmy w stanie skutecznie pozbyć się tego problemu.