Bariera hydrolipidowa – co to dokładnie jest?

Bariera hydrolipidowa to, najprościej mówiąc, naturalna i najlepsza warstwa ochronna Twojej skóry. Składa się ona z lipidów (głównie sebum) i wody (pochodzącej m.in. z potu), czyli tak zwanego płaszcza hydrolipidowego. W skład bariery hydrolipidowej wchodzi też warstwa rogowa naskórka oraz inne lipidy. Najważniejsze jej składniki to m.in. NMF (naturalny czynnik nawilżający), ceramidy, sterole, węglowodory, kwasy tłuszczowe. Mimo że jej budowa wydaje się bardzo skomplikowana, jej działanie jest tak naprawdę bardzo proste. Ma ona zabezpieczać skórę przed wnikaniem w jej głąb szkodliwych substancji i zanieczyszczeń oraz zapobiegać uciekaniu, odparowaniu ze skóry wszystkich korzystnych dla niej substancji.

Bariera hydrolipidowa chroni Twoją skórę przed:

• nadmierną utratą wody. Dzięki temu dba o jej właściwe nawilżenie i zapobiega jej przedwczesnemu starzeniu.
• wnikaniem do jej wnętrza toksyn, zanieczyszczeń oraz wszelkich substancji, które mogą jej szkodzić.
• podrażnieniem, bo pomaga utrzymać jej właściwe pH. Dzięki temu zmniejsza ryzyko stanów zapalnych skóry.

Jak więc widzisz, jest ona niezwykle ważna dla Twojej skóry. Czasem jednak bariera hydrolipidowa może zostać naruszona. Dzieje się tak w wyniku: niedostatecznego nawilżenia skóry, wysuszenia jej zbyt agresywną pielęgnacją lub zabiegami, nadmiernego złuszczania skóry, kuracji retinoidami. Do osłabienia lub uszkodzenia bariery hydrolipidowej może też dojść w konsekwencji nadmiernego opalania, niskich temperatur, przebywania w suchych i ciepłych pomieszczeniach, klimatyzacji lub zimnych i wilgotnych pomieszczeniach. To wszystko może zaburzać barierę hydrolipidową i wywoływać szereg nieprzyjemnych objawów na Twojej skórze.

Jak jednak rozpoznać, że bariera hydrolipidowa jest zaburzona i może potrzebować dodatkowego wsparcia? Najczęstszym sygnałem jest silne wysuszenie skóry. Może towarzyszyć mu złuszczanie się naskórka i uczucie szorstkości. Sucha skóra na łokciach i kolanach także może sugerować zaburzenie bariery hydrolipidowej skóry. Twoja skóra może wydawać się nieprzyjemnie ściągnięta oraz pozbawiona blasku. Czasem mogą na niej pojawiać się niedoskonałości. Uszkodzona bariera hydrolipidowa może przejawiać się też nadwrażliwością. Może łatwo się podrażniać, czerwienić się i piec. Również swędząca skóra to sygnał, że bariera hydrolipidowa może być zaburzona, podobnie jak nagła nietolerancja kosmetyków, które stosujesz już od dawna.

Jak dbać o barierę hydrolipidową na co dzień?

Ponieważ bariera hydrolipidowa jest tak ważna dla zdrowia i wyglądu Twojej skóry, warto odpowiednio dbać o nią na co dzień.

Najważniejsze jest porządne nawilżanie skóry, niezależnie od tego, czy jest ona sucha, czy tłusta. Stosuj kremy ze składnikami, które wiążą wodę, jak na przykład gliceryna, oraz tymi, które wzmacniają płaszcz hydrolipidowy, jak ceramidy. Nie doprowadzaj nigdy do podrażnienia skóry. Jeśli po jakichś kosmetykach Twoja skóra jest zaczerwieniona, zaogniona, wysuszona, zrezygnuj z nich albo po prostu odstaw na jakiś czas, dopóki nie wróci ona do formy. Może to być konieczne na przykład przy kosmetykach z kwasami AHA lub BHA.

Twoja bariera hydrolipidowa może potrzebować silniejszego wsparcia zwłaszcza po zabiegach estetycznych czy poparzeniu słonecznym. Wtedy warto włączyć do pielęgnacji łagodzące kosmetyki z pantenolem czy alantoiną oraz kwasem hialuronowym.

Jeśli złuszczasz skórę albo stosujesz retinol lub jego pochodne, musisz odpowiednio dbać o barierę, bo retinoidy potrafią ją osłabić. Jeśli stosujesz kuracje retinolem, w codziennej pielęgnacji nakładaj na skórę twarzy krem barierowy. W innym wypadku bariera hydrolipidowa skóry może zostać zniszczona lub poważnie naruszona. Objawem tego jest silne zaczerwienienie skóry, pieczenie, sucha skóra, a nawet widoczne wypryski. Jeśli widzisz objawy osłabienia bariery po retinolu, odstaw go na jakiś czas lub zmniejsz częstotliwość stosowania i wzmacniaj barierę ochronną skóry do czasu, aż wróci do swojej formy. Dzięki temu unikniesz uszkodzenia skóry. Bariera hydrolipidowa może też łatwiej zaburzać się w przebiegu występowania niektórych schorzeń, a jej skład może ulegać zmianie. Jest to możliwe przy trądziku, łuszczycy czy atopowym zapaleniu skóry. Warto zadbać wtedy o jej regularne wzmacnianie, bo im bardziej bariera się osłabia, tym bardziej mogą też nasilać się objawy tych schorzeń.

Odbudowa bariery hydrolipidowej skóry

Gdy już dojdzie do zaburzenia bariery hydrolipidowej, musisz włączyć odpowiednie kroki, aby szybko ją odbudować. Naprawa bariery hydrolipidowej wymaga świadomej pielęgnacji na każdym jej etapie – od oczyszczania aż po makijaż.

Krok 1 – Oczyszczanie skóry musi być ultradelikatne
Stosuj do niego żele, emulsje o pH zbliżonym do tego skóry, na bazie delikatnych składników myjących, najlepiej lipidów. Unikaj kosmetyków z dodatkiem alkoholu czy kwasów złuszczających. Mogą powodować jeszcze silniejsze naruszenie bariery hydrolipidowej.

Krok 2 – Unikaj złuszczania i silnie nawilżaj
Na pewien czas zrezygnuj z peelingów, nawet tych delikatnych. Uszkodzona bariera hydrolipidowa skóry wymaga teraz wzmocnienia, a nie dodatkowej stymulacji. Dobrze za to nawilżaj skórę. Stosuj serum odbudowujące barierę hydrolipidową skóry lub krem do twarzy odbudowujący barierę hydrolipidową. Ważne, aby jednocześnie nawilżały one skórę, uzupełniały lipidy w warstwie rogowej naskórka oraz zapobiegały dalszej utracie wody. Właśnie dlatego w kosmetykach do odbudowy bariery hydrolipidowej skóry powinny znaleźć się składniki takie jak:

• skwalen,
• ceramidy,
• pantenol,
• alantoina,
• gliceryna,
• ektoina,
• niacynamid,
• NMF.

Krok 3 – Ogranicz stosowanie niektórych składników aktywnych

Nawet te najbardziej popularne, jak witamina C czy peptydy. To świetne składniki do odmładzania, rozjaśniania skóry i dbania o jej dobry wygląd. Gdy jednak bariera hydrolipidowa zostanie już zaburzona, kosmetyki z ich dodatkiem mogą podrażniać skórę. Do czasu, gdy nie przywrócisz jej naturalnego nawilżenia i gładkości, stosuj tylko krem do odbudowy bariery hydrolipidowej lub serum.

Krok 4 – Zadbaj też o mikrobiom skóry
W przypadku osłabienia bariery hydrolipidowej oraz pojawiających się w jego efekcie podrażnień czy infekcji, mikrobiom skóry może ulegać osłabieniu. Dlatego warto, aby produkty do odbudowy bariery hydrolipidowej miały też w składzie probiotyki lub prebiotyki, które wpłyną korzystnie na stan mikrobiomu Twojej skóry.

Krok 5 – Stosuj ochronę UV

Kosmetyki do odbudowy bariery hydrolipidowej to jedno, natomiast superważna jest też ochrona skóry przed promieniowaniem UV. Słońce sprzyja osłabianiu bariery hydrolipidowej i ogólnemu starzeniu się skóry. Dlatego przy uszkodzonej barierze koniecznie stosuj krem z filtrem UV, np. SPF 50+, zwłaszcza latem lub wtedy, gdy osłabienie bariery jest spowodowane zabiegami dermatologicznymi, na przykład złuszczaniem kwasami. Chroń też skórę przed zbyt wysuszonym powietrzem, na przykład z ogrzewania czy klimatyzacji.

Krok 6 – Wybieraj delikatny makijaż

Do makijażu używaj delikatnych podkładów czy pudrów. Najlepiej, aby były niezbyt mocno kryjące, za to delikatnie nawilżające.

Kosmetyki wzmacniające barierę hydrolipidową – jakie wybrać?

Jeśli masz poważnie osłabioną barierę ochronną skóry albo zależy Ci, aby szybko ją wzmocnić, krem na odbudowę bariery hydrolipidowej to często za mało. Warto włączyć do codziennej pielęgnacji także serum do odbudowy bariery hydrolipidowej. Wypróbuj na przykład skoncentrowane serum Hyalu B5 La Roche Posay. Zawiera wysoko i niskocząsteczkowy kwas hialuronowy o właściwościach ujędrniających, nawilżających i wygładzających drobne zmarszczki, a także pantenol, poprawiający stan bariery ochronnej. Znajdujący się w serum składnik madekasozyd ma dodatkowo działanie kojące.

Krem do odbudowy bariery hydrolipidowej

Dla osób o wrażliwej skórze, które chcą wzmocnić barierę hydrolipidową, dobrym wyborem jest krem nawilżający Toleriane Sensitive La Roche Posay. Zawiera ceramidy, które chronią i regenerują barierę skórną oraz glicerynę, która ma właściwości nawilżające. Krem koi, nawilża, regeneruje skórę i zmniejsza uczucie ściągnięcia.

Balsam do odbudowy bariery hydrolipidowej

Jeśli Twoja bariera hydrolipidowa jest osłabiona po zabiegach dermatologicznych czy w wyniku podrażnień skóry, dobrym wyborem dla Ciebie będzie balsam kojący Cicaplast Baume B5+ La Roche Posay. Znajdujący się w nim unikatowy składnik tribioma wspiera równowagę mikrobiomu skóry, a pantenol ma właściwości kojące i regenerujące skórę. Ten balsam może zostać też kosmetykiem rodzinnym w Twoim domu, bo można go stosować nie tylko na twarz, ale też ciało, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci czy niemowląt.

Podsumowanie

Bariera hydrolipidowa jest niezwykle ważna dla zdrowia skóry. W wielu schorzeniach czy w wyniku niewłaściwej pielęgnacji może się ona znacznie osłabiać. Na szczęście już wiesz, jakie są objawy osłabionej bariery ochronnej skóry, jak powinna wyglądać odbudowa warstwy hydrolipidowej i jakie kremy barierowe są najskuteczniejsze w jej wzmacnianiu. Dzięki temu możesz zacząć o nią skutecznie dbać już dziś!

Tekst został zweryfikowany przez mgr inż. Aleksandrę Wójcicką.

Za deklaracje marketingowe odpowiada La Roche-Posay.

Mgr inż. Aleksandra Wójcicka, Specjalista ds. Legislacji i Oceny Bezpieczeństwa